Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Lakin hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleneşeli bir düzen bileğildir. Hukuk, maşer süresince insanoğluın elhak nasıl davrandıklarını bileğil, nasıl davranmaları icap ettiğini gösterir. Hukuk, namına uyulmak ve uygulanmak için vardır. Hak değeri zımnında, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene bırakmak, sosyal ömürın gerçekleşmesini sağlamak icap. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren ferdin huzursına onaylama edilmesi ve uyulması müstelzim, mutlak düz kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle maşer süresince insanoğluın gidişat ve davranışlarının hukuk kurallarına uymaması, her dem mümkündür. “İşte hukuk, insanoğlu davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir cümle, bir bütündür.” İnsan-insanoğlu, insanoğlu-huy ilişkilerinin insanlığın şerik çıkarı ve huzuru için evrensel ilkelerle güvence altına düzenınmasıdır. Hukuk, adamlık seviyesi için göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birfena düşün ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, dershane çıkarları, maşer sözleşmesi, huy ve insanoğlu olarak tamlayan ufuklerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun umumi menfaatini veya fertlerin ve toplumun şerik iyiliğini sağlamak maksadıyla konulmuş olan ve kamu gücüyle desteklenen kaide, adalet ve seçimın hepsidür. Henüz münteşir bir tanılamamıyla hukuk, adalete yönelmiş sosyal yaşfakat düzenidir. Hukuk Söz Mazmunı Hukuk kelimesi Arapça “adalet” kökünden hasılat ve adalet kelimesinin çoğyüce olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Zenciçda “adalet” kelimesinin çoğyüce “beddua’kak”tır. Türk Zeban Kurumu’na göre hukuk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım güçlükleü belirleyen yasaların hepsidür”. Bunun dışında hukukun “haklar” manaı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk manaında da kullanılır. Beceri Mazmunı Hukuk dönemden döneme değişmiş olduğu için hala doyurucu bir tanılamam bünyelamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok onaylama edilen tanılamamı ise: “Belli başlı bir zamanda muayyen bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması ülke zoruna (müeyyide) bağlamlanmış kurallar hepsidür.” Ilmî bir disiplin olarak hukuk, kendi süresince zemin olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun eşhas arası ilişkileri bap düzlük kısmına Özel Hukuk, eşhas ile ülke veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Uygar Hukuk, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna yanıt Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku kamu hukukunun başlıca alt dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku gayrı toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik ülke aracılığıyla güvenceye düzenınmış ve cebri yaptırımlara sahip olmasıdır. Hukuk kuralları insanoğlu davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun kıymetiharbiye kazalarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sebebiyle benzeri nitelikteki bütün durumlarda uygulanması sağlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Hukuk düzlükında yaptırım kamu gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek için kullanılır. Hukuk düzenini sağlamayı ve korumayı fakatçlayan yaptırımlar gene hukuk düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve tinsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yaptırımlar bu durumları kösteklemek için kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, cezaevi ve nakit cezaları; kanunuesasi hukukunda siyasetten men, vurgun mantinota; vergi hukukunda vergi ve kaçakçılık cezaları kadar derece derece hukuk dallarında derece derece yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile dayalı çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; şuuri bir irade olarak gharabelik kuramlar, irade dışı olarak gharabelik kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazenlar felsefik bileğil ortaya konduğu dönemin problemlerını çözmek veya politik ufukleri hukuk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali doğruluk olan hukuk, umumi olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş sosyal bir yaşfakat düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, uygulama yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun sosyal ömürı düzenleyip insanoğluın pasış ve asayiş süresince bir arada yaşamalarını sağlamaktır. 2. Uygulamalı Yarar (Içtimai İhtiyaçların Mukabillanması) Hukukun uygulama amacını, sosyal gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile maşer süresince canlı insanoğluın, birbirleri ile hazırlamak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruh bilimsel bir varlık olarak insanoğlunun bünyesından meydana gelen ihtiyaçlarını huzurlamaya çdüzenışır. Hukuk bu fonksiyonu ile doğum, izdivaç, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek hukuk düzeni ömürın zemin gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanoğlunun natürel bünyesına ve bundan ileri gelen gereksinimlerine birebir geçmek zorundadır. Hukuk önemli ölçübile, iktisadi gerçeklere bile sınırlanmışdır; iktisadi gereksinimlara uymalı ve onları huzurlamalıdır. 3. Hak Hukuk bu fonksiyonu ile muayyen bir aranjman altına aldığı içtimai gereksinimlerı, özü salt bir müsavat düşüncesi olan doğruluk ölçüsüne vurarak sadık kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En gücük tanılamamıyla doğruluk, “bir müsavat düşüncesi”dir. “Hak, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) geçmek üzere dü derece derece anlamda kullanılır. Hak esasen ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, fazilet, fazilet manaında ferdî bir özelliği deyimler. Nefer her dem haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni ödemek yolunda ruzuşeb ve bileğdavranışmez bir çaba gösterir. İşte bu gidişat ve çabayı gösteren doğruluk, özne (süje) ile dayalı oluşundan ötürü öznel (sübjektif) doğruluk olarak nitelenir. Bir fazilet olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir doğruluk mefhumı vardır. Nesnel doğruluk, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği ilinti biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte hukuk düzlükında hukuki kıymetiharbiye olarak kal konusu olan doğruluk bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü hukuk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve algılanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar hepsidür.” Maşer içindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini içeren kurallar bütünü olarak hukuk, bu bileğerlendirmelerde doğruluk ölçüsünü kullandığı ve takmak durumunda bulunduğuna göre, adaletin sonunda, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında doğruluk acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Bulunan hukuk ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü doğruluk mefhumı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm hukuk sistemine ve sistemlerine hükümran mevcut, nesnel ve salt bir kıymetiharbiye niteliğindeki adalettir. Hukuk bir maşer düzenini içerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; lüzum bulunan düzeni sıyanet etmek, gerekse onu bileğdavranıştirmeyi meşrulaştırmak için her dem adalete başvurulur. Nesnel ve kanun üstü doğruluk hukukta huzurmıza müesses hukuk düzenlerinin birincil örneği, olması müstelzim hukuk manaında hukuk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile doğruluk, bulunan hukuk düzenlerinin namına birebir olup olmadığı açısından bir kıymetiharbiye ve yorum ölçüsü evet. Yine bu özelliği ile doğruluk, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun sahileştirmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve zararlı huzurlıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon denge süresince olduklarında, adil bir hukuk düzeninin gerçekleşmesi sağlanır. Uygun olarak tüm hukuk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak hukuk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem sosyal yaşfakat uyacak, hem bile bu sosyal ömürın pasış süresince sürebilmesi için bir düzen görünümünü sağlamaya çdüzenışacaktır.
